Khi trẻ than phiền đau bụng vào buổi sáng trước khi đi học; đau đầu khi có bài kiểm tra toán trong lịch trình; hay đứng trước bữa tiệc sinh nhật. Ngoài tác nhân bệnh lý, khi trẻ gặp phải vấn đề này thường xuyên, đó có thể là dấu hiệu của sự lo lắng, căng thẳng. Amanda Greenspan, LCSW, một nhân viên xã hội lâm sàng chia sẻ: Đặc biệt với những đứa trẻ không thể diễn đạt bằng lời những điều trẻ cảm thấy lo lắng, cách biểu hiện sự lo lắng của chúng có thể thông quá các triệu chứng thực thể.
Trên thực tế, sự lo lắng có liên quan đến một loạt các triệu chứng thể chất, bao gồm đau đầu, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, cùng với tim đập nhanh, run rẩy hoặc đổ mồ hôi,…Tất cả những triệu chứng này đang có vẻ thông báo cho chúng ta thấy cơ thể đang phản ứng hoặc báo động trước các vấn đề gây khó chịu cho cơ thể. Tiến sĩ Janine Domingues, nhà tâm lý học lâm sàng lưu ý:
Khi nói chuyện với bọn trẻ về những cơn đau đầu, đau bụng bà giải thích vai trò từng triệu chứng. Ví dụ, bà nói: Dạ dày của cháu đau vì hệ thống tiêu hóa của trẻ đang gặp khó khăn trong hoạt động đưa máu đến các khu vực khác trên cơ thể. Dạ dày của cháu không muốn tiêu hóa thức ăn vào thời điểm đó vì cháu đang cố gắng chống lại hoặc trốn tránh lại sự nguy hiểm đó. Khi một đứa trẻ xuất hiện một loạt các triệu chứng thể chất trước khi đến trường hoặc những thời điểm khác, các chuyên gia khuyên gia đình nên cho trẻ đến gặp bác sĩ để loại trừ các mối lo ngại về y tế. Nhưng nếu đứa trẻ nhận được kết quả sức khỏe chưa ghi nhận bất thường, bước tiếp theo giúp đứa trẻ, gia đình nhận ra mối liên hệ giữa những lo lắng và các triệu chứng cơ thể trẻ gặp phải.
Cha mẹ có thể làm gì để giúp đỡ trẻ?
Điều đầu tiên là cha mẹ không nên làm là hỏi trẻ những câu hỏi dẫn dắt như “Con có lo lắng về bài kiểm tra toán không?” Các câu hỏi nên kết thúc mở như “ Con cảm thấy thế nào về bài kiểm tra toán?”
Nếu những vấn đề trẻ gặp phải làm trẻ khó khăn cho việc đến lớp học, khả năng tập trung ở trường, tham gia hoạt động, giao tiếp với bạn bè cùng trang lứa thì trẻ có thể đã xuất hiện những triệu chứng căng thẳng, lo âu, cần được điều trị bởi chuyên gia sức khỏe tinh thần. Phương pháp điều trị được các chuyên gia ưa chuộng đối với chứng rối loạn lo âu là liệu pháp hành vi nhận thức (CBT – Cognitive processing therapy). Phương pháp CBT giúp trẻ em xác định lo lắng của bản thân, học các kỹ năng để giảm bớt và ứng phó với điều đó. Các kỹ thuật các chuyên gia gợi ý có thể giúp giảm những triệu chứng của trẻ đang gặp phải. Hít sâu thở đều:
Hít vào không khí bằng cách mở rộng bụng, giúp trẻ thư giãn, giảm nhịp tim, huyết áp và hormone gây căng thẳng. Việc hít thở sâu cũng giúp cho trẻ thư giãn các cơ của cơ thể.
Ứng phó với căng thẳng: Trẻ em được hướng dẫn khi trẻ phải đứng trước những căng thẳng phải làm gì? Điều đó giúp trẻ trẻ đoán được rằng trẻ sẽ thấy khó chịu như thế nào và lên kế hoạch khi đối diện điều đó.
Vai trò của cha mẹ là then chốt: Các bậc cha mẹ cũng phải đối mặt với những lo lắng của mình với thách thức khi đối diện với những triệu chứng đau bụng, mệt mỏi của trẻ. Cha mẹ trấn tĩnh, đồng hành, trấn an cùng trẻ và nếu trường hợp cha mẹ không biết bắt đầu từ đâu hãy nghĩ đến việc nhờ sự trợ giúp của chuyên gia để được tư vấn hỗ trợ.
Chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Mỹ Dung
Đơn vị tâm lý – Bệnh viện Nhi đồng Thành phố
Tài liệu tham khảo:
- Anxious Stomach Aches and Headaches – Child Mind Institute
- https://my.vanderbilthealth.com/how-to-help-child-with-school-anxiety-stomach-aches/
- https://www.childrens.com/health-wellness/stress-anxiety-and-stomach-aches-in-kids
