Các nghiên cứu cho thấy BA.5 chủ yếu tồn tại ở niêm mạc mũi thay vì phổi. Do đó, người nhiễm gặp nhiều triệu chứng về đường hô hấp trên hơn.
Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), 90% ca nhiễm hiện nay là biến chủng BA.5 Omicron. Điều này cho thấy sự lây lan càng lúc càng nhanh của biến chủng “tồi tệ nhất trong lịch sử”.
Khi số lượng người dân nhiễm biến chủng phụ tăng cao, nhiều người đặt câu hỏi xoay quanh triệu chứng, mức độ lây lan và hiệu quả của vaccine.
BA.5 có gây các triệu chứng khác với chủng phụ trước đó không?
Ngày 11/8, CDC công bố hướng dẫn mới về cách ly, giãn cách xã hội và thay đổi mới nhất liên quan những người trải qua triệu chứng nghiêm trọng hơn khi nhiễm virus. Các hướng dẫn mới đề xuất những cách tiếp cận khác nhau cho các bệnh nhân gặp phải triệu chứng nhẹ, nặng hoặc nghiêm trọng.
Các nghiên cứu hiện tại cho thấy biến chủng BA.5 gây những triệu chứng tương tự chủng Covid-19 trước đó, gồm sốt, vấn đề về hô hấp. Đặc biệt lưu ý, các triệu chứng nhiễm BA.5 có thể tập trung nhiều hơn vào các vấn đề hô hấp trên. Bởi virus có xu hướng tồn tại trong đường mũi và các bộ phận khác của hệ hô hấp phía trên phổi.
Bên cạnh đó, ho kéo dài phổ biến ở những người nhiễm các biến chủng Covid-19 gần đây.
Một số bác sĩ và nhà nghiên cứu cho rằng những biến chủng mới lây lan quá nhanh, chúng thường tác động đến khả năng miễn dịch niêm mạc hơn là tác động đến khả năng miễn dịch lâu dài. Chủng BA.5 có xu hướng nằm trong đường mũi và gây nhiễm trùng thay vì “định cư” ở phổi như trước đó. Những thay đổi này có thể dẫn tới vaccine Covid-19 dạng xịt mũi trong tương lai.
Trong báo cáo được công bố cách đây ít ngày, giới chức y tế Vương quốc Anh, nơi tỷ lệ nhiễm BA.4, BA.5 khá nhiều, cho biết chảy nước mũi, đau họng, nhức đầu, ho dai dẳng, mệt mỏi là những triệu chứng phổ biến nhất.
BA.5 có đáng lo?
Tính đến ngày 8/8, biến chủng phụ BA.5 là nguyên nhân gây ra gần 88% ca mắc ở Mỹ, đưa nó trở thành chủng phổ biến nhất hiện nay tại nước này.
Giáo sư David Montefiori, Viện Vaccine của Trung tâm Y tế Đại học Duke, tiết lộ với NBC News BA.4 và BA.5 khiến vaccine kém nhạy hơn 3 lần so với phiên bản gốc BA.1 Omicron.
Nghiên cứu bổ sung cho thấy BA.4 và BA.5 có khả năng chống lại các kháng thể từ vaccine cao gấp 4 lần so với BA.2.
Tiến sĩ Francois Balloux, Giám đốc Viện Di truyền Đại học London, cho biết trong khi BA.1 và BA.2 “khá khác nhau” thì từ góc độ kháng thể trung hòa, về cơ bản, BA.2, BA.4 và B.5 “có thể hoán đổi cho nhau”. Điều này dẫn tới kết luận quan trọng. Đó là những người bị nhiễm BA.2 có thể được một số bảo vệ khỏi các biến chủng mới nhất như BA.4, BA.5.
Theo các bác sĩ, BA.4 và BA.5 lây lan nhanh hơn bất kỳ loại nào khác, nhưng chúng vẫn chưa được chứng minh là nguyên nhân khiến người mắc Covid-19 bị bệnh nặng hơn.
Tiến sĩ Montefiori cho biết: “Thực sự không có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy chúng có khả năng khiến người bệnh bị ốm và bệnh nặng và tử vong nhiều hơn”.
Tiến sĩ Nathan Grubaugh, nhà dịch tễ học tại trường Y tế Công cộng Yale, nhấn mạnh người dân cần hiểu các biến chủng như Omicron và BA.5 là một phần tự nhiên trong sự tiến hóa của virus.
“Delta sẽ không bao giờ là biến chủng cuối cùng và Omicron cũng vậy. Sẽ có một cái gì mới xuất hiện”, ông Nathan nói thêm.
Nhiều quốc gia dự kiến ra mắt vaccine phiên bản dành riêng cho Omciron từ tháng 10.
Khi nào sẽ có vaccine tăng cường dành riêng cho Omicron?
Theo thông tin cập nhật mới nhất từ BioNTech, công ty sản xuất vaccine Pfizer, các liều tăng cường đặc hiệu Omicron có thể sẵn sàng phân phối ngay trong tháng 10.
Chính phủ Mỹ đã đặt hàng hơn 100 triệu liều vaccine và giới chuyên gia tiếp tục khuyến nghị bệnh nhân đủ điều kiện tiêm mũi tăng cường nhằm bảo vệ chống lại Omicron.
Vaccine được thiết kế dành riêng cho Omicron của Moderna cũng dự kiến ra mắt vào mùa thu này. Chính phủ liên bang Mỹ đã đặt hàng hơn 65 triệu liều.
Nhật Bản cũng có kế hoạch tiêm chủng vaccine tăng cường phiên bản dành riêng cho Omicron vào tháng 10.
Phòng Quản lý chất lượng
Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố