Thời gian nghỉ hè cho phép trẻ em tận hưởng một kỳ nghỉ xứng đáng sau một năm học miệt mài. Thời gian nghỉ hè, các thành viên có thời gian hơn bên nhau nhiều hơn, nhưng cha mẹ cũng nhiều trăn trở về việc làm thế nào để thời gian hè của con trôi qua bổ ích, lý thú. Nhiều kế hoạch được đưa ra để nghỉ ngơi, thư giãn nhưng bên cạnh đó việc phát triển ngôn ngữ được cha mẹ bận tâm, làm sao để rèn luyện kỹ năng phát âm cho con trong thời gian này. Dưới đây là một vài ý tưởng thú vị để bắt đầu mùa hè của trẻ và gia đình:

• Mùa hè là thời điểm tuyệt vời cho những chuyến tham quan, du lịch vui vẻ. Cho dù gia đình đang ở công viên, sở thú hay khu vui chơi, hãy nói về những điều mới mà các thành viên đang trải nghiệm cùng nhau. Cha mẹ có thể biến hoạt động dù đơn giản nhất trở thành cơ hội xây dựng ý tưởng để tham gia. Ví dụ, thay vì ngồi trên ghế đá công viên trong khi trẻ chơi trên sân chơi. Hãy tham gia. Nói với trẻ, “Leo lên, lên, lên thang và đi nào!” hoặc, “Chạy, chạy, chạy đến cái cây! Ai nhanh hơn? ”

Nếu có những đứa trẻ khác cũng đang chơi, đây là cơ hội để giúp trẻ thực hành các kỹ năng trò chuyện như giới thiệu, mời bạn mới cùng tham gia. Khó khăn trong phát triển lời nói và ngôn ngữ có khả năng làm căng thẳng các tương tác xã hội. Việc hướng dẫn và giúp đỡ của cha mẹ ở bên cạnh sẽ giúp trẻ thể hiện bằng lời nói, cơ hội chơi với các bạn cùng lứa tuổi sẽ cao hơn.

Tại sở thú, thảo luận về những loài động vật mới mà trẻ thấy. Cùng nhau tìm hiểu về môi trường sống và nguồn thức ăn của chúng trong tự nhiên. Hoặc, tại bảo tàng, thảo luận về các sự kiện địa chất mà trẻ được thấy. Khi kết thúc chuyến thăm quan, thời gian trên xe để trở về nhà bằng cách đặt câu hỏi về những món đồ trưng bày hay chia sẻ những xảm xúc về những điều trẻ thích.

Cũng như việc đi mua thực phẩm hay hàng hóa ở cửa hàng cũng có thể trở thành cơ hội để tăng cường sự phát triển lời nói cho trẻ.

• Khuyến khích trẻ viết nhật ký du lịch để ghi lại chuyến đi của gia đình. Đối với những đứa trẻ có thể đọc và viết, đây là một cách thú vị để thực hành cách suy nghĩ và chia sẻ của trẻ với bạn bè và gia đình. Ngay cả trẻ mẫu giáo cũng có thể tham gia vào niềm vui: yêu cầu trẻ vẽ một bức tranh và chia sẻ suy nghĩ của bản thân cho bạn bè và người thân về điều đó.
• Chuẩn bị một danh sách các sách/ truyện trong mùa hè. Chọn thời gian mỗi ngày hoặc mỗi tuần để thảo luận về những gì các nhân vật đang làm, điều gì có thể xảy ra tiếp theo trong câu chuyện, những khúc mắc trong cốt truyện sắp xảy ra, v.v. Cha mẹ sẽ phát triển kỹ năng tường thuật bằng lời nói, kỹ năng tham khảo/dự đoán của trẻ, và các kỹ năng nhớ lại/ghi nhớ các sự kiện/tình huống.
• Mặc dù thiết bị điện tử có thể là cách nhanh nhất để xoa dịu một đứa trẻ thiếu kiên nhẫn, nhưng những đứa trẻ khó khăn trong phát triển ngôn ngữ cần luyện tập trò chuyện với người lớn càng nhiều càng tốt. Cha mẹ có thể ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển lời nói của trẻ thông qua cuộc trò chuyện. Với lưu ý này, hãy dành thời gian của cha mẹ sắp xếp các công việc thường nhật và các cuộc hẹn bằng cách cất máy tính bảng đi và thay vào đó là trò chuyện.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng số lượng từ mà một đứa trẻ nghe được từ cha mẹ và người chăm sóc có ảnh hưởng trực tiếp đến việc tiếp thu từ vựng, nghe hiểu và năng khiếu nói. Trò chuyện của cha mẹ – nghĩa là lời nói hướng đến trẻ em, hoàn chỉnh với các lượt trò chuyện và câu hỏi mở – mang lại vô số lợi ích cho trẻ. Ngược lại, những từ mà trẻ em nghe thấy trên đài, TV hoặc YouTube không có cùng lợi ích xây dựng ngôn ngữ giao tiếp này.

• Hầu hết các thư viện công cộng đều cung cấp một loạt các chương trình dành cho trẻ em miễn phí! Đó có thể là một cách tuyệt vời để các bậc cha mẹ và trẻ em gặp gỡ trong mùa hè.

Cha mẹ và trẻ dành thời gian vui vẻ cùng nhau trong suốt mùa hè, những hoạt động phong phú về ngôn ngữ có thể làm tăng khả năng đọc viết, vốn từ vựng, kỹ năng đàm thoại và khả năng xây dựng câu của trẻ. Tất cả những kỹ năng này giúp trẻ thể hiện bản thân, hiểu thế giới xung quanh và quan trọng hơn cả là xây dựng các mối quan hệ có ý nghĩa với gia đình, bạn bè và cộng đồng.

Chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Mỹ Dung
Đơn vị tâm lý – Bệnh viện Nhi đồng Thành phố

Tài liệu tham khảo:

1.https://infinitytherapyforkids.com/2012/06/9-ideas-for-improving-language-skills-this-summer/
2.Summer Language-Building Tips for Parents (mgahomecare.com)