Bác sĩ và điều dưỡng - Bệnh Viện Nhi Đồng Thành Phố

Mối quan hệ giữa bác sĩ và điều dưỡng là một mối quan hệ rất đặc biệt. Nó vừa là mối quan hệ giữa những người bạn, những người đồng nghiệp cùng nỗ lực để chăm sóc sức khỏe người bệnh, cũng vừa là mối quan hệ giữa người thuyền trưởng và các thuyền viên cùng phối hợp với nhau để đưa chiếc tàu, khoa, bệnh viện tiến lên vượt qua những sóng to khắc nghiệt của ngành y tế. Với vai trò lãnh đạo Khoa Khám bệnh, tôi luôn mong muốn xây dựng mối quan hệ ấy ngày càng khắng khít, luôn muốn tôn vinh những đóng góp thầm lặng của các bạn điều dưỡng và trên hết muốn các bạn hiểu rằng chúng tôi, những bác sĩ đồng nghiệp, luôn lắng nghe và tôn trọng các bạn. Với phương châm ấy, khoa Khám bệnh xin dịch bài tâm sự rất nhân văn của bác sĩ Jeffrey Mc William đã đăng trên Blog Advocates of Excellence vào ngày 7/3/2017. Bài dịch này cũng là kết quả từ sự cộng tác của một bác sĩ và một điều dưỡng của khoa Khám bệnh:

BÁC SĨ GIỎI LÀ NHỮNG NGƯỜI BIẾT LẮNG NGHE ĐIỀU DƯỠNG

BS Nội Khoa, JEFFREY MCWILLIAM*, ngày 07 tháng 03 năm 2017

Ngành y là một thiên chức cao quý. Với vai trò gìn giữ sức khỏe cũng như tuổi thọ con người đồng nghĩa với việc chúng ta được ủy thác một trách nhiệm vĩ đại và vô cùng trang trọng. Giống như một tác phẩm nghệ thuật cổ xưa được kế thừa qua các thế hệ từ thời thượng cổ và lưu truyền giữa các thầy thuốc với nhau. Tất cả bác sĩ cùng đi theo tiếng gọi thiêng liêng của Hipocrate: “trước tiên không làm điều có hại” như một lời thề vinh dự. Công thức chung được mọi người truyền tai nhau trong phương pháp đào tạo y khoa là “ nhìn, dạy và làm một việc”( “see one, teach one, do one”).

Mọi người thường đánh đồng hình ảnh trường y với những bộ phim truyền hình nổi tiếng như ER hay Grey’s Anatomy nơi các bác sĩ trẻ bắt đầu nhiệm vụ của mình, tham dự các khóa học, tiếp thu kiến thức, làm việc tay trong tay dưới sự bảo trợ và hướng dẫn của các đàn anh kỳ cựu và những người thầy dày dặn kinh nghiệm. Tôi không phản bác nhận định này vì những năm tháng khó khăn trước của tôi chỉ dành cho việc đi theo sau và học hỏi từ những người giỏi nhất. Họ đã dành thời gian vô giá để rèn giũa, uốn nắn chúng tôi từ những bác sĩ trẻ trở thành những người có chuyên môn tốt.

Nhưng đây chỉ là một phần của câu chuyện. Hầu như kiến thức và sự tiến bộ mà tôi có được là nhờ vào sự giúp đỡ cũng như hướng dẫn vô giá từ các điều dưỡng mà tôi học được từ thuở ban sơ vào nghề. Họ là những anh hùng thầm lặng, hi sinh quên mình vì lợi ích bệnh nhân trong cộng đồng y khoa chúng ta. Họ là đội quân tiên phong trong mặt trận y tế, giúp đỡ bệnh nhân và gia đình của họ chống lại nỗi đau, bệnh tật và nỗi sợ hãi vẫn thường trực vây quanh. Sự cam kết và lòng trắc ẩn – điều rất quý hiếm ở nhiều ngành công nghiệp khác – mặc dù không được ghi lại theo văn bản chuẩn mực, nhưng là một điều luật bất thành văn mà tất cả điều dưỡng phải khắc cốt ghi tâm trong công tác chữa bệnh.

Điều gì đã nâng cao nhận thức của tôi về nguồn lực vô giá này? Mặc dù mang tính cảm quan nhưng thật không may nhiều người cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe lại không biết cách nắm giữ trọn vẹn nguồn lực này trong tay. Có thể do vợ tôi là một điều dưỡng. Cô ấy luôn nhắc tôi lắng nghe cũng như cố gắng giúp đỡ các điều dưỡng viên khác khi họ cần sự hỗ trợ. Tôi vẫn còn nhớ nỗi sợ hãi và thất vọng của vợ tôi khi một bác sĩ khác thiếu tôn trọng hoặc coi cô ấy không đáng để vào mắt. Tôi rất biết ơn vợ vì đã cho tôi nhìn thấy sự thật ẩn dưới lớp màn, hiểu được vị trí, thực trạng của cô ấy và thấu hiểu quan điểm của nhau. Không nghi ngờ gì khi điều đó giúp tôi trở thành một bác sĩ giỏi hơn và công bằng hơn.

Ngay từ buổi ban đầu của quá trình lâm sàng, hầu hết các bác sĩ trẻ vững vàng về kiến thức nhưng lại thiếu hụt những nguyên tắc ứng dụng cốt yếu trong thực tế. Đây là nơi tôi tập trung tôi luyện chuyên môn dưới sự hướng dẫn đầy chân tình và quý báu của những chiến binh tiên phong ấy. Đó là một điều dưỡng, người đầu tiên đã hướng dẫn tôi cách thiết lập đường truyền tĩnh mạch trong một ca trực đêm ở phòng cấp cứu Newark. Hay một điều dưỡng viên khác đã tận tình chỉ dẫn tôi trong lần đầu đặt ống thông niệu đạo. Là một bác sĩ cấp cứu, tôi thấy những kỹ năng này rất hữu ích khi cần thiết. Tôi kết bạn với họ và trân trọng, cảm kích về những gì họ đã làm cũng như đã nói. Đó là một điều dưỡng đã dạy tôi cách đối diện với tin xấu và an ủi người thân của họ. Là một điều dưỡng đã chỉ ra vấn đề liên quan đến đe dọa chức năng hô hấp hoặc giai đoạn nhiễm trùng huyết sớm mà trong sách hay các bài giảng khác không thể đề cập đầy đủ. Thiên phú bẩm sinh của họ quá xa lạ với tôi và tôi mãi mãi biết ơn những “viên ngọc trí tuệ” vô giá này. Giá trị của điều dưỡng là không thể đo đếm được và tôi luôn tôn trọng họ hết sức vì họ là nền tảng chăm sóc sức khỏe bệnh nhân. Cho dù mọi thứ có thay đổi và phát triển ra sao thì sự đóng góp và dâng hiến của họ vẫn luôn vững bền. Họ tượng trưng cho những điều tốt đẹp về chăm sóc sức khỏe.

Với tư cách là những bác sĩ đã và đang phục vụ trong ngành, chúng ta phải biết hướng về những chiến binh thầm lặng này, khai thác những nguồn lực đầy quý báu và phát triển các mối quan hệ ảnh hưởng đến việc chăm sóc sức khỏe bệnh nhân. Họ sẽ dạy bạn và giúp bạn – các bác sĩ trẻ – nâng cao lòng trắc ẩn và trực quan lâm sàng, điều mà tất cả chúng ta luôn phấn đấu hằng ngày để đạt được. Những điều dưỡng dày dặn kinh nghiệm là “đôi mắt của chúng ta trên chiến trường” và giúp ta mở rộng những giới hạn của mình. Khi một điều dưỡng viên nói: “có gì đó không ổn lắm” hoặc “nhìn thử cái này đi”, tôi cam đoan với bạn là tôi đều lắng nghe cả.

Trong y khoa, bác sĩ chúng ta là nhạc trưởng dẫn dắt một dàn nhạc phức tạp với nhiều vị trí và thành phần khác nhau. Do đó nhiệm vụ của chúng ta là phải tích trữ, đồng hóa và hành động như điều bệnh nhân quan tâm nhất với tất cả nguồn lực trong tay. Là một bác sĩ, tôi không thể nghĩ đến nguồn lực quý báu nào hơn nữa ngoài điều dưỡng vì tất cả những gì họ làm cho chính chúng ta cũng như cho bệnh nhân trong hoạt động hằng ngày mà bản thân tôi không biết dùng từ ngữ nào để diễn tả hết lòng biết ơn với họ. Họ không chỉ là một nguồn lực quý giá mà còn là những đồng chí cùng chung tay góp sức trong sự nghiệp bảo vệ chăm sóc sức khỏe.

(*)Jeffrey McWilliams là một bác sĩ cấp cứu nội khoa có trang Blog tại Advocates of Excellence.