Những ngày Tết năm nay thời tiết thay đổi thất thường, những cơn mưa trái mùa làm muỗi phát triển tiếp tục gây bệnh sốt xuất huyết cho trẻ em cũng như người lớn. Do đó trong khi vui Xuân, đón Tết, phụ huynh lưu ý biết cách nhận biết, chăm sóc và phòng ngừa con em mình mắc bệnh sốt xuất huyết.

Chăm sóc đúng cách trẻ mắc bệnh sốt xuất huyết tại nhà bao gồm:

Hạ sốt đúng cách cho trẻ: cho trẻ uống thuốc hạ sốt Paracetamol loại đơn chất , loại thuốc này còn có nhiều tên khác nhau như Acemol, Cetamol, Efferalgan, Panadol v.v… với liều 10 – 15mg/kg cân nặng, uống lặp lại 4- 6 giờ một lần nếu trẻ sốt ≥ 38°C. Để thoáng, mặt đồ vải trắng mỏng để dễ thoáng nhiệt cho trẻ. Lau mát cho trẻ bằng nước ấm khi sốt khó hạ, trẻ khó chịu hoặc dọa làm kinh, làm kinh để tránh biến chứng sốt cao gây co giật cho trẻ.

Đảm bảo việc bù nước và chế độ dinh dưỡng cho trẻ:
Nước uống: trẻ sốt xuất huyết thường mất nước do sốt cao, máu bị cô đặc nên lượng nước cần cung cấp cho trẻ nhiều hơn lúc không bệnh. Cho trẻ uống là nước lọc, nước sôi nguội, nước cam, nước chanh, nước dừa, nước canh, nước cháo, nước oresol (nước biển khô) vì những loại nước này ngoài việc bù nước cho trẻ, còn bù được một số điện giải bị mất do sốt cao, có thêm một lượng vitamin C đáng kể giúp thành mạch máu bền vững, tăng sức đề kháng cho trẻ.
Thức ăn: trẻ bị sốt xuất huyết sốt cao liên tục nên cần được cung cấp nhiều năng lượng hơn ngày thường, nhưng do tình trạng bệnh trẻ trở nên mệt mỏi và biếng ăn, vì vậy nên chọn những thức ăn trẻ thích, nếu trẻ ăn được ít thì nên cho ăn nhiều lần, không kiêng khem. Cho trẻ ăn thức ăn lỏng, giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa như cháo, súp, sữa…kết hợp chế độ nghỉ ngơi hợp lý giúp trẻ mau lành bệnh.
Quí phụ huynh tránh dùng thức ăn, thức uống có màu đỏ, đen, nâu (như Coca, Pepsi, Sá xị, cháo huyết,…) cho trẻ vì dễ gây nhầm lẫn với tình trạng xuất huyết đường tiêu hóa.

Tái khám mỗi ngày theo hẹn của bác sĩ, thường trẻ bệnh sốt xuất huyết phục hồi sau 7 ngày.

Phát hiện sớm dấu hiệu bệnh trở nặng để cho trẻ nhập viện cấp cứu kịp thời: phải theo dõi sát vì thời điểm nguy hiểm nhất của bệnh sốt xuất huyết là khi trẻ hết sốt (thường từ ngày thứ 3 đến hết ngày thứ 6) trẻ có thể trở nặng và sốc dẫn đến tử vong nhanh chóng nếu không được phát hiện kịp thời. Các dấu hiệu trở nặng của bệnh sốt xuất huyết cần chú ý :
– Trẻ ói mửa nhiều; đau bụng.
– Bứt rứt; quấy khóc; lừ đừ; li bì;nằm một chỗ không chơi, tay chân lạnh, tím, vã mồ hôi.
– Chảy máu mũi, chảy máu chân răng, ói máu, đi tiêu phân đen.

Lưu ý:
– Không nên cạo gió, cắt lể vì sẽ làm đau và có thể gây chảy máu, nhiễm trùng cho trẻ.
– Không tự ý cho trẻ uống thuốc Aspirine hoặc Ibuprofen vì có thể gây chảy máu dạ dày.
– Không cho trẻ sốt xuất huyết truyền dịch tại các phòng khám tư hoặc cơ sở y tế không đủ điều kiện, vì đã có nhiều trường hợp truyền dịch không đúng làm bệnh trở nặng và kéo dài, dễ gây phù nề, suy tim nặng…khi chuyển đến bệnh viện thì đã quá trễ không thể cứu sống trẻ.

Phòng ngừa
Phụ huynh diệt muỗi, diệt lăng quăng, cho trẻ ngủ mùng để tránh muỗi đốt.

BS CKII NGUYỄN MINH TIẾN
BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG THÀNH PHỐ