Ngày 04/04/2020, thực hiện chỉ đạo của Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố về việc không để nhân viên y tế bị nhiễm bệnh trong quá trình chăm sóc và điều trị người bệnh nhiễm COVID-19; đồng thời hạn chế tối đa sự lây nhiễm chéo trong bệnh viện, Sở Y tế đã hệ thống hóa các văn bản chỉ đạo của các cấp thành những hoạt động cụ thể, thiết thực và xây dựng nên “Khuyến cáo tăng cường triển khai các hoạt động để bệnh viện không trở thành nơi lây nhiễm dịch COVID – 19” (phiên bản 1.0) nhằm giúp các nhà quản lý bệnh viện tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả các văn bản chỉ đạo về công tác phòng chống lây nhiễm dịch COVID-19 tại bệnh viện.

Ngày 03/04/2020, Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành Quyết định số 1551/QĐ-BYT về hướng dẫn tổ chức cách ly y tế tại các cơ sở khám, chữa bệnh trong phòng, chống dịch COVID-19. Phạm vi áp dụng của hướng dẫn này là khi tổ chức và thiết lập cách ly từ một khoa, phòng trở lên hoặc cách ly toàn bộ cơ sở khám, chữa bệnh. Và mới đây, ngày 06/04/2020, Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19 đã có công điện khẩn số 1889/CĐ- BCĐ gửi đến Giám đốc tất cả bệnh viện về việc tiếp tục tăng cường phòng và kiểm soát lây nhiễm COVID-19 trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

Trên tinh thần liên tục cập nhật các quy định và hướng dẫn của Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19, ngày 07/04/2020, Sở Y tế giới thiệu “Khuyến cáo tăng cường triển khai các hoạt động phòng chống dịch trong bệnh viện để bệnh viện không trở thành nơi lây nhiễm dịch COVID-19” (phiên bản 1.1) nhằm kịp thời cập nhật và bổ sung những hướng dẫn và quy định mới trong công tác phòng, chống dịch COVID-19 tại các bệnh viện:

Khuyến cáo tăng cường triển khai các hoạt động phòng chống dịch trong bệnh viện
để bệnh viện không trở thành nơi lây nhiễm dịch COVID-19 (phiên bản 1.1)

1) Triển khai đầy đủ và có hiệu quả các hoạt động phòng chống dịch trong bệnh viện để bệnh viện không trở thành nơi lây nhiễm dịch COVID-19 là trách nhiệm của Giám đốc bệnh viện và mỗi cán bộ, viên chức tham gia công tác quản lý bệnh viện. Các nhóm hoạt động chính bao gồm: phổ biến, tập huấn các quy định và hướng dẫn của Bộ Y tế và Sở Y tế liên quan đến công tác phòng, chống dịch COVID-19; ban hành thành các quy định, quy trình phù hợp thực tiễn của bệnh viện; tổ chức triển khai thực hiện; tăng cường công tác kiểm tra giám sát các hoạt động phòng chống dịch COVID-19 trong toàn bệnh viện; thường xuyên cập nhật các thông tin, thông báo trên Cổng thông tin điện tử của Sở Y tế và phổ biến cho nhân viên biết và tuân thủ thực hiện những quy định và hướng dẫn mới của Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19 cấp quốc gia và cấp thành phố tùy theo diễn biến của tình hình dịch bệnh.

2) Bố trí nơi thực hiện tờ khai y tế ngay tại mỗi cổng vào của bệnh viện, hoạt động 24/7 để kiểm soát chặt chẽ yếu tố nguy cơ liên quan đến dịch COVID-19 đối với tất cả những người đến bệnh viện (cán bộ, nhân viên, người lao động của bệnh viện, nhân viên của các đơn vị cung ứng dịch vụ cho bệnh viện như vệ sinh, bảo vệ, người nuôi bệnh, căn tin, xử lý đồ vải, giao hàng, công nhân xây dựng…). Mỗi người phải mang khẩu trang, đo thân nhiệt, vệ sinh tay và được hướng dẫn thực hiện tờ khai y tế trung thực, tờ khai phải đầy đủ nội dung theo quy định của Bộ Y tế.

3) Phân công phòng Công tác xã hội (có thể phối hợp với các khoa, phòng khác) của bệnh viện chịu trách nhiệm tổ chức hướng dẫn và kiểm tra thông tin của tờ khai y tế để phát hiện những người có yếu tố nguy cơ và hướng dẫn đến phòng khám sàng lọc. Khuyến khích ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện tờ khai y tế, có tích hợp cảnh báo đối với các đối tượng có yếu tố nguy cơ. Cần tổ chức đánh dấu nhận diện người đã qua sàng lọc (nhãn dán).

4) Tổ chức các buồng khám sàng lọc ngay gần cổng vào hoặc tiền sảnh gần nơi thực hiện tờ khai y tế, biệt lập với các khoa/phòng khác, không để người bệnh nghi nhiễm COVID-19 đi lại tự do trong khu vực phòng khám và các khu vực khác trong bệnh viện, có thể làm tăng nguy cơ lây lan mầm bệnh. Bố trí khu cách ly ở vị trí gần buồng khám sàng lọc, đảm bảo thông thoáng và tách biệt khỏi các khoa phòng khác của bệnh viện. Tạm dừng việc thăm bệnh tại tất cả các khoa nội trú, mỗi người bệnh chỉ một người nhà chăm sóc và hỗ trợ tinh thần.

5) Chuyển ngay người bệnh vào khu cách ly nếu có biểu hiện nghi ngờ hoặc tiền sử dịch tễ chưa rõ ràng, hội chẩn qua điện thoại với đội phản ứng nhanh của các bệnh viện được Bộ Y tế chỉ định để thực hiện lấy mẫu xét nghiệm và chuyển mẫu đến bệnh viện được phép thực hiện xét nghiệm COVID-19. Bố trí mỗi người bệnh một phòng riêng trong khi chờ kết quả xét nghiệm, nếu kết quả dương tính, chuyển người bệnh đến một trong các bệnh viện được phân công tiếp nhận điều trị, bao gồm: Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới (nếu có dấu hiệu suy hô hấp), Bệnh viện Dã chiến Củ Chi hoặc Bệnh viện Điều trị COVID-19 Cần Giờ (nếu không có dấu hiệu suy hô hấp), Bệnh viện Nhi đồng thành phố, Bệnh viện Nhi đồng 2 (nếu là trẻ em) và các bệnh viện khác khi được Sở Y tế phân công. Tiến hành khử khuẩn và vệ sinh phòng khi người bệnh rời khỏi khu cách ly của bệnh viện.

6) Đảm bảo cung ứng đầy đủ phương tiện phòng hộ cá nhân đạt tiêu chuẩn cho tất cả nhân viên y tế khi tham gia khám sàng lọc, thực hiện các kỹ thuật cận lâm sàng liên quan và trực tiếp chăm sóc, điều trị người bệnh nghi ngờ hay nhiễm COVID-19. Nhân viên bệnh viện phải sử dụng đúng các loại phương tiện phòng hộ cá nhân trong từng tình huống cụ thể theo hướng dẫn của Bộ Y tế (Quyết định 468/QĐ-BYT ngày 19/02/2020) và khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (Rational use of persional protective equipment for Corona virus disease 2019 (COVID-19) – WHO, 27/02/2020). Trường hợp người bệnh cấp cứu chưa khai thác được yếu tố nguy cơ thì kíp cấp cứu phải mang đầy đủ trang phục phòng hộ cá nhân như khi cấp cứu người nhiễm COVID-19.

7) Thực hiện kỹ thuật lấy máu xét nghiệm tại chỗ, X-quang và siêu âm tại giường. Trong trường hợp không có phương tiện chụp tại giường nhưng cần phải thực hiện kỹ thuật X-quang hoặc kỹ thuật cao như CT-Scan, MRI… cần tuân thủ quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn trước, trong và sau khi thực hiện kỹ thuật: người bệnh phải mang khẩu trang trong suốt quá trình di chuyển, thực hiện kỹ thuật; nhân viên y tế tham gia kỹ thuật phải mặc đầy đủ phương tiện phòng hộ theo quy định; vệ sinh khử khuẩn thiết bị, môi trường nơi người bệnh di chuyển và khu vực thực hiện kỹ thuật.

8) Thiết lập buồng cách ly áp lực âm tại các bệnh viện được phân công tiếp nhận và điều trị người bệnh nhiễm COVID-19. Ưu tiên sử dụng buồng cách ly áp lực âm đối với các trường hợp dương tính cần hỗ trợ hô hấp hoặc can thiệp phẫu thuật, thủ thuật tạo khí dung. Các buồng áp lực âm trước khi sử dụng phải được nghiệm thu căn cứ các tiêu chí kỹ thuật do Hội đồng Khoa học Công nghệ Sở Y tế ban hành (khi chưa có hướng dẫn cụ thể của Bộ Y tế).

9) Các bệnh viện tuyến trên ưu tiên tiếp nhận người bệnh nặng, cấp cứu, chuyển tuyến, và hạn chế tối đa nhận các trường hợp khám bệnh thông thường mà tuyến dưới thực hiện được. Tăng cường khám bệnh, tư vấn theo các hình thức trực tuyến, điện thoại, viễn thông để giảm lưu lượng người đến khám bệnh. Giãn, hoãn việc mổ phiên các trường hợp trì hoãn được. Tạm ngưng tổ chức hội nghị, hội thảo, giao ban tập trung thay bằng hình thức trực tuyến, hội chẩn từ xa. Không tổ chức ăn uống tập trung trong bệnh viện, thực hiện nghiêm việc giữ khoảng cách tiếp xúc tối thiểu 2 mét.

10) Tổ chức thực hiện cách ly nhân viên y tế tham gia công tác phòng chống dịch bệnh theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Phổ biến, động viên và triển khai những hành động cụ thể để nhân viên y tế nhận thức rõ về yêu cầu cách ly không ngoài mục đích để các bác sĩ, điều dưỡng, những người trực tiếp chăm sóc người bệnh có điều kiện tốt nhất để phục hồi sức khỏe đồng thời hạn chế thấp nhất một nguy cơ tiềm ẩn khác, cho dù ở mức thấp nhất, đó là lây lan mầm bệnh ra cộng đồng.

11) Bố trí nhân lực làm việc theo ca với nhân sự cố định, các kíp trực không tiếp xúc trực tiếp với nhau, phải giữ khoảng cách khi bàn giao ca bệnh; và xây dựng phương án nhân sự làm việc trong thời gian tối thiểu 3 tháng nhằm dự phòng tình huống lây nhiễm phải cách ly y tế. Không cử nhân viên đi công tác trừ trường hợp phục vụ phòng chống dịch, công tác đặc biệt. Huy động bác sĩ các khoa khác hỗ trợ bác sĩ khoa nhiễm để đảm bảo chế độ nghỉ ngơi, phục hồi sức khỏe cho bác sĩ ở khoa nhiễm.

12) Đào tạo và đào tạo lại về kiểm soát nhiễm khuẩn, quy trình tiếp nhận, sàng lọc, thu dung người bệnh nghi ngờ, nhiễm COVID-19 và các nội dung khác có liên quan cho tất cả nhân viên tùy theo từng vị trí công tác. Riêng bác sĩ, điều dưỡng phải được tập huấn hướng dẫn chẩn đoán, điều trị viêm đường hô hấp cấp tính do vi rút SARS-CoV-2.

13) Khi phát hiện trong khoa, phòng có người bị nhiễm hoặc có người tiếp xúc với người bị nhiễm (mà không phải là người bệnh đến khám bệnh), Giám đốc bệnh viện phải ban hành Quyết định thiết lập vùng cách ly đối với quy mô khoa, phòng và quy mô liên khoa, phòng, lập danh sách tất cả người tiếp xúc để thực hiện việc cách ly theo quy định, đồng thời báo cáo Sở Y tế. Liên hệ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố thực hiện xét nghiệm COVID- 19 đối với tất cả những người cách ly. Thực hiện khử khuẩn toàn bộ khoa trước khi hoạt động trở lại.

14) Khi có kết luận của Ban chỉ đạo phòng, chống dịch thành phố về việc có hiện tượng lây nhiễm chéo trong bệnh viện, lập tức dừng toàn bộ việc tiếp nhận người bệnh, thực hiện cách ly toàn bệnh viện, trong đó các khoa có điều trị người bệnh nặng phải thực hiện cách ly tuyệt đối. Ban Chỉ đạo thành phố về phòng, chống dịch COVID-19 quyết định việc cách ly toàn bộ cơ sở khám, chữa bệnh trên cơ sở đề nghị của Giám đốc Sở Y tế và Thủ trưởng cơ sở khám, chữa bệnh trực thuộc. Phối hợp với Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật thành phố để thực hiện xét nghiệm đối với nhân viên y tế và người bệnh, thân nhân người bệnh; xét nghiệm nhân viên y tế ở những khu vực dễ có nguy cơ lây nhiễm và khu vực điều trị người bệnh nặng.

Nguồn: Sở Y tế TP.HCM