Cứu sống một trường hợp trẻ nhiễm khuẩn huyết do tác nhân vi khuẩn não mô cầu nhóm B

Vừa qua Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố tiếp nhận một trường hợp trẻ H. N. K. 6 tuổi, nữ, ngụ ở Hòa Thành, Tây Ninh. Khai thác Bệnh sử: trẻ bệnh 2 ngày: em sốt cao, than đau nhức khắp người, đau bụng, không tiêu lỏng, không ho, nổi tử ban từ vùng mặt lan thân mình, nhập bệnh viện địa phương chẩn đoán theo dõi nhiễm khuẩn huyết, điều trị kháng sinh Ceftriaxone, chuyển Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố.

Tình trạng lúc nhập viện: trẻ lừ đừ, môi tái, chi mát, mạch quay bắt nhẹ 140 l/phút, huyết áp tụt còn 66/40 mmHg, CRT 3-4 giây. Tim đều, phổi phế âm đều 2 bên thở 42 lần/phút, bụng mềm, cổ mềm, họng đỏ, xuất huyết dạng chấm, tử ban mặt, ngực, lưng, bụng, tứ chi, rải rác toàn thân. Chẩn đoán: sốc nhiễm trùng, theo dõi nhiễm khuẩn huyết tối cấp do não mô cầu. Xét nghiệm bạch cầu tăng cao 30.600/microL, CRP: 151 mg/L, Lactat máu: 4.59 mmol/L.

Xử trí: Nằm phòng cách ly, đặt nội khí quản, thở máy, dịch truyền chống sốc, vận mạch dưới hướng dẫn đo huyết áp xâm lấn và đo áp lực tĩnh mạch trung tâm, kháng sinh phổ rộng, an thần, điều chỉnh rối loạn điện giải, toan kiềm. Kết quả xét ngiệm phản ứng khuếch đại chuỗi nhân PCR máu và dịch não tủy cho ra tác nhân là vi khuẩn não mô cầu Neisseria meningitidis (còn gọi là Meningococcus), sau đó được gởi mẫu đến viện Pasteur thực hiện PCR phân tích xác định được não mô cầu serogroup B. Đây là type huyết thanh ít gặp hơn so với type huyết thanh A, C, Y, W135.

Kết quả sau gần 2 tuần điều trị, trẻ cải thiện dần, tỉnh táo, cai được máy thở, hết sốt. Trường hợp này đã được bệnh viện thông báo đến sở y tế Thành phố, viện Pasteur, cơ quan y tế tỉnh, địa phương nơi trẻ sinh sống để phát hiện ổ dịch, khoanh vùng, ngăn ngừa dịch bệnh có thể xảy ra.

Qua trường hợp này chúng tôi lưu ý đến quí phụ huynh:

Thực hiện tốt vệ sinh cá nhân: thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, súc miệng, họng bằng các dung dịch sát khuẩn mũi họng thông thường.

Thực hiện tốt vệ sinh nơi ở, thông thoáng nơi ở, nơi làm việc.

Chủ động tiêm phòng vaccin phòng bệnh cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên tùy theo loại vaccin. Đến thời điểm này, vi khuẩn não mô cầu được phát hiện có 13 chủng, nhưng ở Việt Nam nguy hiểm và phổ biến nhất là 5 chủng A, B, C, Y, W135. Do đó, nên tiêm vắc xin phòng não mô cầu nhóm A, C, Y, W kết hợp não mô cầu nhóm BC hoặc tiêm vắc xin phòng não mô cầu nhóm A, C, Y, W kết hợp não mô cầu nhóm B để bảo vệ trẻ khỏi 5 nhóm huyết thanh nguy hiểm A, B, C, Y, W135 gây bệnh nhiễm khuẩn huyết hay viêm màng não mô cầu. Phụ huynh có thể đến các trung tâm tiêm chủng để được tư vấn thêm.

Khi có biểu hiện sốt cao, đau đầu, buồn nôn và nôn, cổ cứng, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị đồng thời thông báo theo đường dây nóng của y tế địa phương để được điều tra giám sát xử lý kịp thời.