Tất cả trẻ em đều có năng khiếu về một số lĩnh vực. Cha mẹ nên dành thời gian chơi với trẻ và lựa chọn đồ chơi giúp trẻ phát triển hết tiềm năng của mình.

Cơ thể chúng ta là một bộ máy kỳ diệu nhất từ lúc sinh ra cho đến khi trưởng thành. Kỹ năng vận động tinh đòi hỏi sự bình tĩnh và tập trung, sẽ giúp chúng ta điều chỉnh cử chỉ, học cách vẽ, có được nhận thức không gian và học viết. Lặp đi lặp lại những điều cơ bản là điều vô cùng quan trọng, trẻ sẽ trở nên tiến bộ hơn.

Cầm nắm và sử dụng đồ vật tương ứng với cấp độ đầu tiên của kỹ năng vận động tinh, cấp độ thứ hai của vận động tinh là liên kết với kỹ năng vận hành. Em bé làm chủ được các cử động tự nguyện của bàn tay và ngón tay rồi từng bước trẻ sẽ học cách theo dõi, xoay, lắp ráp, vận hành đồ vật và sao chép các kiểu chữ viết.

Kỹ năng vận động tinh và tìm hiểu thế giới xung quanh

Chẳng hạn, khi một đứa bé vươn ra để lấy một khối đồ chơi cảm giác, chúng quan sát nó, thao tác, xoay nó, ấn nó, lắc nó, nếm nó, nói chuyện với nó, thả nó ra, rất nhiều cơ hội để phát triển các kỹ năng thị giác, thính giác và bằng lời nói. Với việc phát triển các kỹ năng vận động, khả năng khám phá và vận dụng các yếu tố môi trường để giúp trẻ không ngừng phát triển. Trẻ cá tính sẽ phát triển theo tốc độ riêng của nó. Phương pháp của Canada: “thoải mái, vui chơi, dạy” cho phép chúng ta kích thích nhẹ nhàng đến những đứa trẻ nhưng dường như trẻ ít quan tâm đến chúng ta.

Các cột mốc phát triển vận động tinh của trẻ.

1. Khoảng 10 tháng – 1 tuổi

Ở độ tuổi này, trẻ chuyền một vật từ tay này sang tay kia; trẻ tiến đến các đồ vật, không thích sự hỗ trợ của người lớn và mắt của trẻ sẽ dõi theo vật thể đang di chuyển, điều này chính là một phản xạ tự nhiên. Thông qua cách chơi, trẻ dần học cách kiểm soát các yếu tố môi trường của trẻ.

2. Khoảng 18 tháng – 2 tuổi

Trẻ học theo gương của cha mẹ. Trẻ có thể xếp khối, cố gắng cởi quần áo độc lập, uống từ ca bằng cách nâng nó lên và đặt lại lên bàn.

3. Khoảng 3 tuổi đến 4 tuổi

Trẻ có thể xây dựng một tòa tháp gồm 10 khối. Trẻ có thể sử dụng kéo và cắt các hình đơn giản như một đường kẻ, trẻ cầm bút chì giữa ngón cái và ngón trỏ giống như người lớn. Trẻ có thể vặn và tháo chính xác. Trẻ vẽ những ngôi nhà và nhân vật với 2 hoặc 4 chi tiết gắn liền với đầu và không nhất thiết phải là một cơ thể. Trẻ có thể lật từng trang sách, có thể mở và cài các nút trên quần áo.

Trong những tháng tiếp theo, trẻ sẽ bắt đầu tự rót nước uống từ bình, đi giày mà không buộc dây giày, cởi quần áo và mặc quần áo mà không cần sự giúp đỡ và giặt giũ với sự giúp đỡ của người lớn.

4. Khoảng 6 tuổi đến 7 tuổi

Trẻ sẽ vẽ chính xác hơn và với nhiều chi tiết hơn: các đặc điểm khuôn mặt được xác định rõ hơn, các chi tiết quần áo, có thể tô màu mà không vượt quá các đường viền, có thể cắt các hình dạng chính xác, có thể buộc dây giày, có thể sao chép tất cả các chữ cái và số, cả chữ thường và chữ in hoa (người lớn có thể quan sát nếu đứa trẻ thuận tay trái hay tay phải), trẻ có thể vẽ một bức tranh thực tế với rất nhiều chi tiết phức tạp.

5. Khoảng 8 tuổi

Trẻ bắt đầu vẽ các nhân vật. Dần dần, trẻ bắt đầu học viết chữ mà trẻ sẽ chưa thành thạo cho đến khoảng 8 tuổi. Trẻ sẽ có thể sử dụng các đồ vật mới như kim bấm, búa, kim khâu hoặc đan móc và sắp xếp lại các đồ vật này (khoảng 7 tuổi hoặc 8 tuổi).

Làm thế nào để giúp trẻ tiến bộ?

Mỗi đứa trẻ là duy nhất và phát triển theo tốc độ riêng của mỗi trẻ. Cha mẹ có thể khuyến khích phát triển các kỹ năng vận động tinh trong cuộc sống hàng ngày bằng những cách đơn giản sau: mang cho trẻ đồ chơi cần thiết ví dụ như bút màu, đất sét làm màu,… để trẻ chuẩn bị hoạt động sáng tạo ở nhà cũng như khi trẻ ở trường.

Điều quan trọng là đứa trẻ chủ động và đưa ra ý tưởng của mình từ đó giúp trẻ sử dụng đồ chơi thân thuộc hoặc đồ chơi mới một cách sáng tạo, sau đó dọn dẹp đồ chơi sau khi kết thúc.

Nếu vận động tinh chưa được khéo léo thì cha mẹ cần hỗ trợ cho trẻ nhiều hơn ( tờ giấy, mảnh ghép, nút, hạt, v.v)

Điều quan trọng là mỗi giai đoạn chúng ta khuyến khích những nỗ lực của trẻ và hỗ trợ trẻ trong quá trình thực hiện, khuyến khích trẻ bày tỏ mong muốn được hỗ trợ khi cần. Cha mẹ sẽ giúp cho trẻ phát triển vận động tinh nếu cha mẹ cung cấp cho trẻ đồ chơi có chức năng phát triển vận động. Điều tốt nhất cho trẻ phát huy đó là cha mẹ tạo bầu không khí vui chơi đầy thú vị.

Chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Mỹ Dung
Đơn vị tâm lý – Bệnh viện Nhi đồng Thành phố

Nguồn tham khảo: https://www.firstdiscoverers.co.uk/early-years-development-fine-motor-skills/