Theo thống kê Trung tâm Quan trắc môi trường Việt Nam trong thời gian từ 27/9 đến 02/10 năm 2019, chất lượng không khí tại Hà Nội tiếp tục có những diễn biến xấu, giá trị trung bình 24 giờ của thông số PM2.5 đều vượt ngưỡng cho phép quy định tại QCVN 05:2013/BTNMT.
Vậy PM2.5 và PM10 là gì? Vì sao chúng được gọi là bụi mịn?
Bụi là một hỗn hợp phức tạp chứa các hạt vô cơ và hữu cơ ở dạng lỏng hoặc rắn bay lơ lửng trong không khí; bao gồm sulfate, nitrat, amoniac, natri clorua, cacbon đen, bụi khoáng và nước
Bụi hay hợp chất có trong bụi được gọi chung là Particulate Matter – ký hiệu PM.
Các hạt bụi mịn có kích thước siêu vi được biết đến nhiều nhất là:
PM10 – Các hạt bụi có kích thước đường kính từ 2.5 tới 10 µm (µm là viết tắt của micromet, kích thước bằng một phần triệu mét).
PM2.5 – Các hạt bụi có kích thước đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 2,5 µm.
Tác hại của bụi mịn đến sức khỏe con người
Người khỏe mạnh tiếp xúc nhiều trong môi trường không khí như vậy có thể bị: nghẹt mũi, viêm mũi, viêm họng, viêm phế quản
Nếu phải tiếp xúc với môi trường không khí kém trong một thời gian dài có thể ảnh hưởng đến phổi.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ( COPD)
Hen phế quản
Viêm phế quản đã kiểm soát bệnh tốt nhưng khi gặp môi trường không khí ô nhiễm dễ xuất hiện tình trạng bệnh trở lại…
Làm thế nào để bảo vệ sức khỏe cộng đồng khỏi bụi mịn?
Giam thiểu triệt để các nguồn gốc sinh ra và phát tán bụi: đốt chất thải, người dân đốt rẫy tự phát…
Hạn chế sử dụng các chất khí đốt gây hại môi trường, tăng cường sử dụng các phương tiện giao thông công cộng
Lựa chọn khẩu trang thích hợp khi đi ra đường:
Theo nghiên cứu gần đây của trường Đại học Thammasat của Khoa sức khỏe cộng đồng đã đưa ra các khuyến cáo về sử dụng khẩu trang [1]:
N95 hiểu nôm na con số 95 là số bụi được lọc sạch. Theo nghiên cứu thì N95 có khả năng lọc tới 99.59% số bụi. Tuy nhiên, giá thành đắt và không phải nơi nào cũng có điều kiện.
Khẩu trang y tế – 66.37% – chỉ lọc 2/3 bụi và phần lớn dân số đang xài loại này.
Sử dụng cùng lúc 2 khẩu trang y tế với 89.75% bụi được lọc
Khẩu trang y tế + 1 lớp khăn giấy – loại này lọc ngang ngửa N95 với 98.05% được lọc.
Khẩu trang y tế + 2 lớp khăn giấy – cho kết quả lọc được bụi kém hơn. Nguyên nhân là do 2 lớp khăn giấy quá dày, khiến các mép của khẩu trang không sát với da, vì thế, dòng không khí nhiều và bụi vẫn qua được
Đại học Thammasat, Thái Lan
[1] Khoa sức khỏe cộng đồng mới nhất Đại học Thammasat của Tiến sĩ Thaweesuk Panpheng, Phó Trưởng khoa Hành chính Khoa sức khỏe cộng đồng
